Zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego niektóre osoby wyglądają młodo mimo upływu lat, a inne szybciej się starzeją? Albo skąd biorą się niektóre choroby przewlekłe, choć teoretycznie prowadzimy zdrowy tryb życia? W dużej mierze odpowiedzialny jest za to stres oksydacyjny. Brzmi poważnie? I słusznie!

Stres oksydacyjny – co to właściwie jest?

Najprościej mówiąc, stres oksydacyjny to stan, w którym w organizmie dochodzi do zachwiania równowagi między wolnymi rodnikami a przeciwutleniaczami. Czyli? Wolne rodniki to cząsteczki, które powstają m.in. w wyniku oddychania, metabolizmu czy kontaktu z zanieczyszczeniami. Są jak niekontrolowani wandale – w małych ilościach pomagają, ale gdy jest ich za dużo, niszczą nasze komórki, białka i DNA.

Organizm oczywiście ma swoje mechanizmy obronne (przeciwutleniacze, czyli antyoksydanty), ale gdy wolnych rodników jest za dużo, dochodzi do uszkodzeń. Efekt? Szybsze starzenie się organizmu, większa podatność na choroby i ogólne osłabienie.

Jak stres oksydacyjny wpływa na zdrowie?

Nie odczuwasz go od razu, ale jego skutki mogą być naprawdę poważne. Wysoki poziom wolnych rodników przyczynia się do:

• Przyspieszonego starzenia – zmarszczki, utrata elastyczności skóry, matowa cera? To może być wynik stresu oksydacyjnego.
• Chorób serca – nadmiar wolnych rodników uszkadza naczynia krwionośne i prowadzi do miażdżycy.
• Nowotworów – uszkodzone DNA zwiększa ryzyko mutacji komórkowych.
• Osłabienia układu odpornościowego – organizm gorzej radzi sobie z infekcjami.
• Zaburzeń neurologicznych – stres oksydacyjny łączy się z chorobą Alzheimera czy Parkinsona.

Skąd się bierze stres oksydacyjny?

No dobrze, ale co sprawia, że tych wolnych rodników jest za dużo? Winne są złe nawyki:

• Zła dieta – przetworzona żywność, nadmiar cukru, tłuszcze trans.
• Palenie papierosów i alkohol – toksyny prowadzą do powstawania wolnych rodników.
• Zanieczyszczenie powietrza – smog i chemikalia wnikają do organizmu.
• Stres i brak snu – przewlekłe napięcie przyspiesza procesy oksydacyjne.
• Brak aktywności fizycznej lub jej nadmiar – umiarkowany ruch działa korzystnie, ale zbyt intensywne treningi mogą wręcz zwiększać ilość wolnych rodników.

Jak się chronić?

Na szczęście nie jesteśmy bezbronni. Możemy walczyć ze stresem oksydacyjnym, dostarczając organizmowi przeciwutleniaczy i dbając o zdrowy styl życia. Co robić?

• Jedz więcej warzyw i owoców – szczególnie bogate w witaminy C, E, beta-karoten i polifenole (np. jagody, orzechy, zielona herbata).
• Unikaj wysoko przetworzonej żywności – fast foody, cukier i tłuszcze trans to prosta droga do większego stresu oksydacyjnego.
• Pij dużo wody – odpowiednie nawodnienie wspomaga usuwanie toksyn.
• Wysypiaj się – sen to czas regeneracji, więc jego niedobór prowadzi do kumulacji wolnych rodników.
• Zredukuj stres – medytacja, spacer, sport – cokolwiek, co działa na Ciebie.
• Nie pal i ogranicz alkohol – bo to jedna z głównych przyczyn nadmiaru wolnych rodników.